کارگزاران روزگار خلافت امیرالمومنین علی بن ابی طالب (تحقیق در رفتار عملکرد عمال علی (ع) و مقایسه آن با عمال دستگاه عثمان)

پژوهش حاضر مشتمل بر مقدمه و 8 بخش که هر بخش شامل چند فصل می باشد که طی آن به بررسی کارگزاران روزگار خلافت علی(ع) و مقایسه آن با کارگزان عثمان پرداخته است. بخش اول: به بیان مسئله تحقیق، طرح فرضیات و سوابق تحقیقی و روش پژوهشی این رساله اختصاص یافته است. بخش دوم: به بررسی و معرفی متون و منابع تاریخی پرداخته است. بخش سوم: به بررس شرح مختصری از دوران خلافت علی(ع) و عثمان اختصاص داده شده و گاه مقایسه ای بین عملکرد عثمان و علی(ع) در دوره خلافتشان صورت گرفته است. بخش چهارم: کارگزاران سیاسی عثمان و علی (ع) مورد بررسی قرار گرفته است که شامل دو فصل می باشد. در فصل اول شرح احوال عاملان عثمان و علی (ع) بر ولایات بیان گردیده و در انتها مقایسه ای بین آنها از بعد روابط قبیله ای، سابقه اسلام، درجه خویشاوندی آنها نسبت به خلیفه، صحابی یا تابعی بودن آنها صورت گرفته است در فصل دوم نمایندگان علی (ع) و عثمان ذکر شده است و تنها نمایندگان علی (ع) از بعد قبیله ای ، نسب، درجه خویشاوندی و صحابی با تابعی بودن مورد بررسی قرار گرفته است. بخش پنجم: کارگزاران نظامی عثمان و علی(ع) مورد بررسی قرار گرفته اند که مشتمل بر 4 فصل است که در فصل اول به بررسی شرح احوال و اقدامات نظامی فرماندهان علی (ع) و عثمان پرداخته شده و پس از آن مقایسه فرماندهان از نظر قبیله، درجه خویشاوندی، سابقه اسلام، وضع مالی و نسب آنها بیان شده است. در فصل دوم ماموران اطلاعاتی علی (ع) و عثمان معرفی شده اند و شیوه عملکرد آنها مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم صاحبان شرطه عثمان و علی (ع) ذکر شده و به بررسی شیوه عملکرد آنها پرداخته شده است. در فصل چهارم جانشینان علی(ع) در جنگها بر مرکز خلافت ذکر دشه است. بخش ششم: کارگزاران فرهنگی و دینی عثمان و علی (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. این بخش مشتمل بر دو فصل است که در فصل اول عاملان کتابت علی (ع) و عثمان ذکر شده و در فصل دوم به معرفی امیران حج علی (ع) و عثمان پرداخته شده است. بخش هفتم: شرح احوال ماموران مالی عثمان و علی (ع) و شیوع عملکرد آنها بررسی شده است. بخش هشتم: شرح احوال قاضیان عثمان و علی (ع) ذکر شده است.